ابطال بخشنامه شماره 43 مورخ 9/3/84 در خصوص افزایش 16% مستمری
تاریخ: 27/8/1386 شماره دادنامه: 845 الی 861
کلاسه پرونده: 84/374، 378، 377، 422، 522، 928- 85/464، 159، 268، 251، 210، 249-
86/238، 250، 268، 282، 366
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شکات: آقایان 1- اردشیر صحرائی 2- قربانعلی مهیاری و غیره.
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره 43 مورخ 9/3/84 در خصوص افزایش 16%
مستمری.
مقدمه: شکات به شرح دادخواستهای تقدیمی اعلام داشتهاند، در تاریخ 1/1/1384
بازنشسته و از ابتدای سال 1384 مستمری بگیر سازمان تأمین اجتماعی شدهاند، به موجب
ماده 96 قانون تامین اجتماعی سازمان مکلف است میزان کلیه مستمری بازنشستگی و ...
در فواصل زمانی حداکثر از سالی یکبار کمتر نباشد و با توجه به تورم موجود و هزینه
زندگی با تصویب هیأت وزیران افزایش دهد و این افزایش نیز فارغ از تاثیر نسبت مدت
برقراری مستمری در افزایش مذکور است. لذا سازمان تامین اجتماعی در ابتدای سال 84
میزان مستمری را 16% افزایش داده است ولی متاسفانه با نادیده گرفتن ماده فوق این
میزان افزایش را در مورد اینجانبان کارگران بازنشسته اعمال نمینمایند. بنابراین
به استناد ماده فوق و ماده 41 قانون کار و اصل سوم قانون اساسی که تبعیض را رد
نموده خواهان ابطال بخشنامه مذکور هستیم. مدیرکل دفتر امور حقوقی و دعاوی تامین
اجتماعی در پاسخ به شکایت فوقالذکر طی نامه شماره 20542 مورخ 24/6/86 اعلام
داشتهاند، مصوبه مورد شکایت بر اساس ماده 96 قانون تامین اجتماعی به تصویب رسیده
است و مقرر مینماید که از ابتدای سال 1384 کلیه مستمریهای بازنشستگی، از
کارافتادگی و مجموع مستمری بازماندگان که تا پایان سال 1383 برقرار گردیدهاند، به
میزان 16% مستمری 83 افزایش یابند و در این راستا از آنجا که افزایش ماده 96 قانون
به میزان افزایش هزینه زندگی و بر مبنای تورم موجود در کشور به صورت سالانه محاسبه
میگردد، لذا حقوق و مزایای زمان اشتغال آن دسته از بیمه شدگان که در خلال یک دوره
مبنای محاسبه تورم، بازنشسته میگردند، بطور طبیعی و طبق مصوبات شورای عالی کار از
افزایش لازم، مربوط به سال ملاک عمل برخوردار گردیده و به تبع آن افزایش مذکور
موجب افزایش در میزان مستمری آنها میگردد. شایان ذکر است که بند 15 ماده 2 قانون
تامین اجتماعی، بازنشستگی موضوع این قانون را بدین شکل تعریف نموده است،
«بازنشستگی عبارت است از عـدم اشتغال بیمه شده به کار به سبب رسیدن بـه سن
بازنشستگی مقرر در ایـن قانون» لذا تعریف بازنشستگی موضوع این قانون با موضوع
اشتغال به کار متباین است و تا زمانی که کارگر به کار اشتغال دارد، زمان بازنشستگی
وی فرا نرسیده است. هیأت عمومـی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و
مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره
با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت بـه صدور رأی مینماید.
رأی هیأت عمومی
طبق ماده 96 قانون تأمین اجتماعی مصوب 1354 سازمان تأمین اجتماعی مکلف است میزان
کلیه مستمریهای بازنشستگی، از کارافتادگی کلی و مجموع مستمری بازماندگان را در
فواصل زمانی که حداکثر از سالی یک بار کمتر نباشد با توجه به افزایش هزینه زندگی
با تصویب هیأت وزیران به همان نسبت افزایش دهد. نظر به اینکه هیأت وزیران به شرح
مصوبه شماره 5284/ت32816 مورخ 3/2/1384 نسبت به افزایش مستمری مشمولین ماده
فوقالذکر که تا پایان سال 1383 برقرار شده به میزان 16درصد مستمری اسفند ماه 1383
اقدام و پرداخت آن را از 1/1/1384 مجاز اعلام داشتهاند و بخشنامه شماره 43
مستمریها در قسمت مورد اعتراض با توجه به مقررات فوقالذکر تنظیم و انشاء شده است،
بنابراین در حد مورد اعتراض مغایرتی با قانون ندارد و خارج از حدود اختیارات
سازمان تامین اجتماعی نمیباشد./
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضائی دیوان عدالت اداری
مقدسیفرد